Cha mẹ nuôi con biển hồ lênh láng, con nuôi cha mẹ tính tháng kể ngày…
Chiều cuối thu, ánh nắng nhạt như tấm khăn lụa vắt ngang mái nhà. Trong gian bếp nhỏ, tiếng dao thớt lách cách xen lẫn tiếng lẩm bẩm rời rạc từ phòng khách. Bà Hòa – mẹ của Minh – ngồi thu lu trên ghế, đôi mắt đục ngầu mơ màng. Đôi khi bà bỗng gọi một cái tên lạ, hoặc cười khúc khích với khoảng không.
Từ ngày bác sĩ chẩn đoán bà bị Alzheimer, căn nhà nhỏ này chẳng lúc nào yên. Mỗi đêm, bà đi lang thang khắp nhà, mở từng cánh cửa, lục từng ngăn tủ. Có hôm bà ra đường lúc nửa đêm, hàng xóm phải đưa về.
Hạnh – vợ Minh – ban đầu còn tỏ ra thương cảm, nhưng dần dần, sự kiên nhẫn hao mòn. Những buổi chiều tan làm về, nhìn thấy mẹ chồng ngồi thẫn thờ, Hạnh lại thấy một thứ nặng nề đè lên ngực.
Một tối, khi bà Hòa vừa làm đổ bát canh, nước loang khắp sàn, Hạnh buông tiếng thở dài:
– Sống thế này đến bao giờ hả anh?
Minh cầm khăn lau, không trả lời. Hạnh nói tiếp:
– Em biết là mẹ già yếu, nhưng bệnh này… anh cũng thấy rồi đấy. Mình còn trẻ, còn công việc, còn con cái…
Minh ngẩng lên, ánh mắt thoáng buồn:
– Em chịu khó thêm chút nữa. Mẹ chỉ có mình anh…
Hạnh quay mặt, môi mím chặt. Từ hôm đó, trong cô bắt đầu nhen nhóm một ý nghĩ mà chính cô cũng không ngờ.
Hạnh bắt đầu kể với Minh những chuyện “khó chịu” về mẹ chồng: hôm thì bà làm mất chìa khóa nhà, hôm thì bà làm cháy nồi cơm. Dù sự thật có, có cái Hạnh thêm mắm thêm muối.
Một lần, khi Minh đi công tác, Hạnh gọi điện:
– Em vừa đi chợ về, thấy mẹ đứng ngoài đường, nói là đang tìm bố anh. Em hỏi bố ở đâu, mẹ bảo… ở đám cưới.
Minh im lặng rất lâu. Hạnh biết, từng câu nói ấy như giọt nước mài mòn tảng đá mang tên “hiếu đạo” trong lòng chồng.
Một đêm, Hạnh cố tình để cửa mở. Khi bà Hòa tỉnh giấc, lẩm bẩm ra ngoài, Hạnh giả vờ ngủ say. Sáng hôm sau, hàng xóm gọi báo thấy bà đi lạc ở chợ đầu mối, suýt bị xe tông.
Minh hốt hoảng đưa mẹ về. Hạnh nhân cơ hội nói:
– Anh thấy chưa? Nguy hiểm thế nào rồi. Nếu còn giữ mẹ ở đây, nhỡ xảy ra chuyện… ai chịu trách nhiệm?
Minh ngồi thừ, không đáp. Hạnh biết, chỉ cần thêm một “cú hích”, chồng sẽ tự tay đưa mẹ ra khỏi nhà.
Hôm ấy, Hạnh cố tình để bếp gas mở khi bà Hòa đang lúi húi trong bếp. Mùi gas lan ra, Hạnh giả vờ hoảng loạn:
– Mẹ định giết cả nhà à?!
Minh vừa về đến cửa, nghe câu ấy, bỗng nổi giận. Lần đầu tiên, anh quát mẹ:
– Con xin mẹ! Con không thể trông mẹ được nữa!
Bà Hòa run lên, đôi mắt hoang mang, như không hiểu con trai mình đang nói gì.
Ngày hôm sau, Minh đưa mẹ vào một viện dưỡng lão ở ngoại thành. Hạnh giả vờ rơm rớm nước mắt, nhưng trong lòng nhẹ nhõm. Căn nhà từ hôm đó im ắng lạ thường.
Vài tuần sau, Minh ít nói hẳn. Anh hay ngồi một mình, mắt nhìn ra hiên nhà, nơi mẹ anh vẫn thường phơi nắng. Hạnh nghĩ thời gian rồi sẽ khiến anh quen.
Một buổi sáng, viện dưỡng lão gọi:
– Bà Hòa bỏ đi từ đêm qua, chúng tôi đang tìm.
Minh tức tốc chạy đi. Hạnh lưỡng lự rồi cũng theo.
Họ tìm thấy bà bên bờ sông, đôi chân trần dính đầy bùn. Bà ôm khư khư một túi nilon rách, bên trong là chiếc áo len cũ của Minh hồi bé. Thấy con trai, bà mỉm cười:
– Mẹ về nấu cơm cho con đây…
Nụ cười ấy khiến Minh gục xuống, ôm lấy mẹ, khóc như đứa trẻ.
Một tháng sau, bà Hòa qua đời vì viêm phổi. Ngày đưa tang, Minh không nói gì với Hạnh. Đêm đó, anh đặt đơn ly hôn lên bàn:
– Anh biết hết những gì em đã làm. Người ở viện dưỡng lão kể, mẹ luôn lẩm bẩm “con dâu không thích mình”… nhưng chưa bao giờ bà trách em.
Hạnh cứng người. Minh đứng dậy, nói khẽ:
– Anh có thể tha thứ cho em bất cứ điều gì… trừ việc em ép anh phải bất hiếu.
Ngoài hiên, gió cuối thu rít qua khe cửa, lạnh buốt. Hạnh chợt nhận ra, căn nhà im ắng này sẽ mãi mãi không còn ai ngồi bên hiên phơi nắng nữa – kể cả chồng cô.
